Deprem Performans Analizi

Deprem Performans Analizi Deprem Performans analizi kavramı 2007 deprem yönetmeliği ile gündemimize gelmiştir. 2007 deprem yönetmeliğine ilave  edilen 7. Bölümde hesap yöntemleri uygulama esasları verilmiştir. Bildiğim kadarıyla dünyada güçlendirme hesap ve uygulamaları için geliştirilen ender yönetmeliktir. Şimdi bu yönetmelik esasları dahilinde bina performans analizi  için yapılması gerekenleri sıra ile verelim. 1-Deprem performans analizi yapılması istenilen mevcut yapının eski mimari ve statik projeleri temin edilir. Eğer bulunamazsa binanın yerinde rölövesi çıkarılır yani mevcut hali plan haline getirilir. 2-Deprem risk analizi  yapılacak yapının bilgi düzeyi tesbit edilir. Buda: a-Sınırlı Bilgi Düzeyi:eğer mevcut yapının eski projeleri bulunmazsa sınırlı bilgi düzeyi olarak değerlendirilir ve bilgi düzey katsayısı 0.75 olarak alınır. Alınan karot sonuçlarınındada en düşük olan basınç dayanımı esas alınr. Ayrıca bu bilgi düzeyi okul,hastane gibi hemen kullanım performansı zorunlu yapılarda uygulanmaz. b-Orta Bilgi Düzeyi :eski projeleri olabilirde olmayabilirde her iki haldede uygulanabilir. Yalnız daha fazla ölçüm yapılır. c-Kapsamlı Bilgi Düzeyi:Eski projeler mevcuttur. Alınan karot sonuçlarının ortalaması alınarak basınç dayanımı bulunur. 3-Deprem analizi yapılacak mevcut yapıdan yönetmelikte belirtilen sayıda bilgi düzeylerine bağlı olarak beton numunesi alınır ve Bakanlıkca izin verilmiş laboratuarlarda test ettirilir.(karot) 4-Donatıların yani demirlerin tesbiti amacıyla uygun aletlerle ölçüm yapılarak mevcut yapıda kullanılan demirlerin çapları adetleri ve özelliklede etriye aralıkları bulunur. 5-Binanın uygun bir yerinde muayene çukuru açılarak mevcut temele bakılır. 6-Yapının oturduğu parselde jeolejik zemin etüdü yapılır. Ayrıca jeofizikte yaptırılması uygun olur.Yani sondajla zeminin durumuna göre 15-20 m girilirerek zemin numuneleri alınır. 7-Tüm bu veriler elde edildikten sonra yapı performans analizi için hazır demektir. 8-Bina 3 boyutlu olarak Yerli sta4-cad,ide-cad ve probina programlarından birisi ile veya yabancı programlardan sap, etabs gibi bir programda modellenir.Yani bina birebir girilir elde edilen veriler kullanılarak hesap yapılır. 9-Bu hesaplamalarda yöntem olarak iki yöntem kullanılır birincisi lineer ikincisi ise nonlineer yöntemlerdir bu hesaplama yöntemleriyle ilgili tüm bilgiler 2007 deprem yönetmeliğinde verilmiştir. Deprem performans analizi için en uygun yöntem nonlineer hesap yöntemidir. 10-Binanın yapısal her bir elemanı yani kolonu, kirişi  tek tek hasar seviyeleri göçme,ileri,belirgin.can güvenliği v.s olmak üzere hesaplanır ve bunların ortalamasına göre de yapı performansı bulunur. 11-Yapılan hesaplamalar sonucunda yapısal elemanların hasar durumlarının ortalaması alınarak hesapların en sonunda yapı performans raporu başlığı altında belirtilen bina performansı şu sonuçlardan birisidir. a-yapı göçme konumundadır. b-yapı göçmenin önlenmesi konumundadır. c-yapı can güvenliği performans seviyesindedir. d-yapı hemen kullanım performans seviyesindedir. 12- Yapı Meskenler için Can Güvenliği okul ,hastane içinse hemen kullanım performans seviyesini sağlamak  zorundadır. 13-Eğer mevcut yapının yapı performansı sonucu göçmenin önlenmesi veya göçme konumunda çıkarsa  bu yapı mutlaka güçlendirilmelidir. Deprem yönetmeliğine göre de bu binanda oturulması yasaktır. 14-Eleman bazında hasarlı elemanlar belirlendiğinden  bunlar ve diğer bir takım durumlar göz önüne alınarak yapının güçlendirme projesi hazırlanır. 15-Güçlendirilen elemanlarla yapı tekrar analiz edilir, analiz sonucunda can güvenliği performans seviyesi sağlana kadar işlemlere devam edilir. Uğur oflaz İnşaat mühendisi 28 0cak 2012/istanbul